Mimo że prowadzenie firmy wydaje się nieodłącznie związane z płaceniem ZUS-u, to istnieją wyjątki od tej reguły. Niektórzy przedsiębiorcy mogą być częściowo lub całkowicie zwolnieni z obowiązku, jakim jest opłacanie składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne. W tym celu trzeba jednak znaleźć się w szczególnej sytuacji albo wypełniać specyficzne wymagania.
Jedną ze szczególnych sytuacji, która do pewnego stopnia zwalnia z płacenia składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne, są początki działania danej firmy. Nowi przedsiębiorcy mają prawo do płacenia tak zwanego „małego ZUS-u”, bardziej oficjalnie określanego mianem ZUS-u preferencyjnego. Co prawda w przypadku tego sposobu rozliczania się z urzędem, jakim jest ZUS, wysokość składki zdrowotnej zostaje zachowana, ale za to ulega obniżeniu składka społeczna (jest ona odliczana od niższej podstawy). Aby płacić „mały ZUS”, nie wystarczy jednak dopiero startować ze swoim biznesem. Oprócz tego trzeba także spełniać inne kryteria. Nie można mieć założonej działalności gospodarczej w ciągu poprzednich pięciu lat oraz nie można podejmować współpracy z byłym pracodawcą w zakresie obowiązków podobnym do tego, z którym miało się do czynienia na poprzednim stanowisku pracy. Jak widać, mały ZUS jest więc tylko dla prawdziwych nowicjuszy.
Komu jeszcze przysługuje niższy ZUS? Przedsiębiorcom, którzy jednocześnie pracują na etacie w innej firmie. Takie osoby w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą mają obowiązek odprowadzania jedynie składki zdrowotnej. Natomiast całkowite zwolnienie z ZUS-u ma szansę przysługiwać przedsiębiorcom, którzy znajdują się już na emeryturze lub na rencie. Muszą oni jednak spełniać kilka dodatkowych warunków związanych z wysokością otrzymywanych świadczeń oraz przychodów uzyskanych w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.
Obniżenie ZUS-u występuje dodatkowo w szczególnych sytuacjach takich jak choroba czy urlop macierzyński osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Jak widać, system ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych przewiduje więc okoliczności, które mogą zwalniać z części obciążeń finansowych, dlatego warto skonsultować się ze sprawdzonym księgowym.